Nederland krijgt, als het aan het kabinet ligt, een avondklok. Vanaf 20.30 uur ‘s avonds moet iedereen binnen blijven tot 04.30 uur ‘s ochtends. De maatregel is van kracht zolang de lockdown duurt, dus voorlopig tot 9 februari.
Het kabinet wil deze maatregel echter niet nemen zonder parlementaire steun. Verwacht wordt dat die er wel komt, maar de de avondklok zal daarom pas dit weekend in gaan, zo maakte premier Rutte woensdagmiddag bekend op een speciaal ingelaste persconferentie.
– Naast een avondklok komen er een hele reeks nieuwe maatregelen. Álle inkomende reizigers (vliegtuig, trein en boot) moeten een negatieve pcr-test kunnen overleggen van minimaal 72 uur voor vertrek. Daarnaast moeten ze ook voor vertrek met een sneltest gezond worden verklaard. Eenquarantaineplicht voor reizigers wordt onderzocht, die is niet direct uitvoerbaar.
– Ook komt er een vliegverbod vanuit het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en alle landen uit Zuid-Amerika, met uitzonderingen daargelaten.
– Daarnaast blijven de basisscholen dicht tot en met zeker 8 februari, de noodopvang blijft open.
– Een andere strenge maatregel is dat het toegestane thuisbezoek wordt teruggebracht van één naar twee personen, wat per direct gaat gelden.
– Ook wordt het aantal toegestane bezoekers op een uitvaartteruggebracht van 100 naar 50 personen. Deze maatregel gaat vanaf aanstaande maandag gaat gelden.
“Dit vraagt zonder meer veel van mensen”, aldus premier Mark Rutte op de persconferentie. De avondklok noemde Rutte een ‘heftige maatregel’ die eigenlijk niemand wil. ‘Niemand staat hierbij te juichen. We willen hiervoor parlementaire steun – pas als hiervoor voldoende steun is, gaan we dat regelen.”
‘Grote zorgen over Britse variant’
Premier Rutte en minister De Jonge van volksgezondheid kondigen de nieuwe beperkingen woensdagmiddag op een persconferentie aan, die op het laatste moment een uur werd uitgesteld om de laatste details te verwerken. Er leven bij het kabinet ‘grote zorgen’ over de besmettelijkere Britse variant van het coronavirus, die in februari voor nieuwe druk op de ziekenhuizen en de intensive cares kan zorgen.
Hoewel de besmettingscijfers als geheel voorzichtig dalen, lijkt het deel van de besmettingen afkomstig van de ‘Britse mutatie’ van het virus juist te stijgen. Een op de tien besmette personen heeft nu waarschijnlijk deze mutatie onder de leden. Half februari is dit mogelijk gestegen tot de helft, verwacht het RIVM. Vandaag kwam het RIVM met een berekening dat er in mei mogelijk 5000 coronapatiënten in het ziekenhuis kunnen liggen door de Britse virusmutatie – dubbel zoveel als op dit moment.
Over de avondklok is lang gewikt en gewogen. De Tweede Kamer is er verdeeld over en zal hier morgenochtend over debatteren. Steun van het parlement is nog niet zeker, coalitiepartij D66 is tot nu toe terughoudend. Minister van medische zorg Tamara van Ark zei woensdagochtend dat “het van belang is dat we er met zoveel mogelijk mensen achter staan. Maar ik denk dat we bij elke maatregel moeten constateren dat hij gewoon niet prettig zal zijn. Die tijd zijn we voorbij.”
Het kabinet kan een avondklok ook regelen met een speciale noodwet, maar dat heeft niet de voorkeur.
Het Outbreak Management Team (OMT) heeft het kabinet een advies gegeven dat volgens minister De Jonge aanleiding is tot de “grote zorgen”. Het OMT denkt dat een avondklok “kan leiden tot een belangrijke en relevante extra vermindering van het totaal aantal gevallen van Covid-19 tegen 9 februari”, aldus de NOS die het advies al heeft. Het team van deskundigen kon geen maatregel bedenken die evenveel of meer effect heeft, behalve het advies om je huis zowel overdag als ‘s avonds alleen voor het hoogstnoodzakelijke te verlaten.
Een avondklok mag niet leiden tot grotere economische schade, stelden werkgeversverenigingen VNO-NCW en MKB-Nederland voorafgaand aan de persconferentie. “Al het werk dat normaal tussen die tijdstippen plaatsvindt moet gewoon doorgang blijven vinden.” Ondernemers en werkgevers moeten de tijd krijgen zich voor te bereiden.
Uitzonderingen
De werkgeversorganisaties vinden dat werkzaamheden als de bevoorrading van winkels, het wegtransport en ploegendiensten bij bedrijven niet in gevaar mogen komen. “Anders vallen nog meer delen van de economie stil en dat kunnen we er niet nog eens bij hebben in deze enorme crisis. De avondklok moet bovendien simpel en werkbaar blijven voor ondernemers en hun mensen.”
Op de weg was het vorige week tussen 20.00 uur en 04.00 uur, ongeveer een derde drukker dan de eerste week van april van 2020, toen de ‘intelligente lockdown’ was ingegaan. Dit verschil is zowel doordeweeks als in het weekend te zien. Dat blijkt uit metingen van het NDW bij tweehonderd locaties verspreid over het land, met name snelwegen. De gegevens gaan over hele uren en sluiten dus net niet aan op de tijden waarop de avondklok zou moeten gelden.
In het openbaar vervoer is het relatieve verschil met de lockdown in het voorjaar nog groter. Doordeweeks checkten afgelopen week tussen 20:00 uur en 4:00 uur gemiddeld 74 procent meer mensen in bij treinen, bussen, trams, metro’s en veerponten. Dat blijkt uit een vergelijking op basis van gegevens van Translink. In het weekend is zelfs een ruime verdubbeling te zien.