Oud-premier Dries van Agt (93) overleden: ‘Hij stierf samen met zijn vrouw Eugenie, hand in hand’

Van Agt was minister-president van 1977 tot 1982. De afgelopen jaren maakte de oud-premier zich sterk voor de Palestijnse zaak, hij was erevoorzitter van The Rights Forum, een kenniscentrum over Israël/Palestina.

Van Agt en zijn echtgenote zijn in kleine kring begraven. Zij kampten beiden al langer met een broze gezondheid. In 2019 werd de oud-premier getroffen door een zware hersenbloeding. Daarvan herstelde hij, al kampte Van Agt wel met naweeën, weet ook zijn biograaf Peter Bootsma. ,,Zijn spraakvermogen werd ook minder. Maar de manier waarop zijn levenseinde gegaan is, tekent de man. Eigenzinnig en autonoom, tot het einde. Ik dacht weleens: ze zijn al 65 jaar getrouwd, hoe moet het nou als één van de twee er niet meer is?”

Dries van Agt (1931) en Eugenie Van Agt-Krekelberg (1930) trouwden in 1958 en hebben samen drie kinderen. Van Agt was jurist, hoogleraar, diplomaat én politicus. Hij was minister van Justitie (1971-1977) en minister-president van drie kabinetten in de periode 1977 tot 1982. Na zijn landelijke politieke carrière werd hij commissaris van de Koningin in Noord-Brabant.

De afgelopen jaren leverde Van Agt vooral kritiek op het Nederlandse beleid rond Israël/Palestina. Vanwege die kwestie raakte Van Agt ook meer en meer verwijderd van zijn eigen partij, het CDA. In 2021 meldde Van Agt dat hij ‘met zwaar gemoed’ zijn lidmaatschap had opgezegd. Volgens van Agt keek de partij weg van het ‘immense leed dat het Palestijnse volk wordt aangedaan’.

Bij het CDA-bestuur was deze week niemand op de hoogte van Van Agts overlijden. Partijleider Henri Bontenbal neemt nu ‘met verdriet kennis van het overlijden van Dries van Agt’. ,,Van Agt was de eerste leider van het CDA en vijf jaar premier. Een markante man, die vanuit diepe overtuigingen politiek bedreef. We zijn dankbaar voor alles wat hij voor het land heeft betekend.”

CDA-minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) is niets dan lovend over de eerste leider van zijn partij. ,,Diepe buiging voor zo’n ongelofelijk markante man die zo veel heeft betekend voor Nederland. Een man van diepgewortelde overtuigingen, vaste waarden en excentrieke woorden.”

Oud-premier Jan Peter Balkenende roemt Van Agt als ‘erudiet en bevlogen’: ,,Een man met diepe overtuigingen, zeer sociaal bewogen, een taalvirtuoos en hoeder van recht en rechtvaardigheid. Ik koester mooie herinneringen aan hem en ben dankbaar dat ik al die jaren heb mogen putten uit zijn ervaring en vriendschap en zal dat in hem zo altijd blijven herinneren. Vorig jaar hadden we nog een fijn gesprek. Wie wordt herinnerd leeft eeuwig voort.”

Van Agts politieke vriend Hans Wiegel was vorige week nog op bezoek bij de oud-CDA-leider, Wiegel was ook bij de afscheidsdienst in kleine kring deze week. ,,Ze zijn met zijn tweeën opgestapt”, zegt de voormalige vicepremier. ,,Hij wist dat het zijn laatste verjaardag was vorige week. De afscheidsdienst was heel ontroerend en mooi. Hij was mijn lieve vriend, we hebben tot het laatst intensief contact gehad. Je kon altijd zo met hem lachen.”

Demissionair minister-president Mark Rutte prijst de ‘bloemrijke taal’ van Van Agt. ‘Dries van Agt, ‘mijn betovergrootvader in het ambt’, is niet meer. Een eigensoortig mens die met bloemrijke taal, heldere overtuigingen en zijn markante presentatie kleur én inhoud gaf aan de Nederlandse politiek. Ik ga deze ‘makker’ missen. Ik wens de familie veel sterkte met het verlies van Dries en zijn onafscheidelijke Eugenie’, aldus Rutte.

De koninklijke familie roemt Van Agt om zijn ‘markante persoonlijkheid‘ en ‘kleurrijke stijl‘. ‘Met groot respect gedenken wij Dries van Agt, die ons land gedurende vele jaren diende als minister-president en minister van Justitie’, schrijft de familie in een reactie. ‘Hij nam bestuurlijke verantwoordelijkheid in een turbulente tijd en wist met zijn markante persoonlijkheid en kleurrijke stijl velen te inspireren. Zijn inzet voor ons land en voor het behoud van verbindingen in onze samenleving verdient grote waardering.’

Pieter van Vollenhoven ervaart het overlijden van Van Agt als ‘een groot verdriet en een gemis’. ‘Ik denk met ontzettend veel plezier terug aan al onze ontmoetingen en vele gesprekken! Het was echt een zéér bijzondere man om nooit te vergeten!’ schrijft de 84-jarige Van Vollenhoven.