Kanawu Radio number 1 news portal
Voor het eerst noemt de helft van de Nederlanders zich ongelovig. Alleen het aantal moslims neemt nog toe. ,,Maar ook onder hen zie je een tweedeling.”
Het was het moment waarvan je wist dat het zou komen gaan: de ontkerkelijking van Nederland heeft het punt bereikt dat een meerderheid van de Nederlanders (51 procent) zichzelf ongelovig noemt. Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerd rapport van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Maar er is één godsdienst waarop die afkalving, op het eerste oog, geen vat heeft: de islam. Het aantal Nederlanders dat zich moslim noemt, is de afgelopen jaren juist gestegen. Een trend die politiek beladen is, de PVV spreekt al jaren over de ‘islamisering van Nederland’. Daarom 6 vragen over de islam in Nederland.
1) Blijkt die ‘islamisering’ uit de cijfers?
Van alle Nederlanders die zichzelf kerkelijk vinden, noemt het grootste deel zich nog steeds katholiek: 23,6 procent. Daarna volgen de hervormden (6,4) en de protestanten (5,6). Het deel van Nederland dat zich moslim noemt, ligt op 5,1 procent. Dat is een half procentpunt hoger dan in 2012, meldt het CBS. ,,Een lichte groei, geen enorme ontwikkeling”, stelt Tanja Traag van het CBS. In aantallen: het CBS gaat er vanuit dat er van de ruim 17 miljoen Nederlanders minimaal 800.000 moslim zijn, waarschijnlijk ligt dat aantal nog iets hoger.
2) Wat zegt dat over de toekomst?
Het CBS denkt dat de ontkerkelijking in Nederland nog wel even doorgaat, zeker bij katholieken en hervormden. ,,Het meest logische scenario is dat het aantal moslims nog wat blijft toenemen. Onder moslims ligt het geboortecijfers iets hoger dan onder niet-moslims”, stelt Traag. In de leeftijdscategorie 18 tot 25 jaar is de islam de tweede godsdienst van Nederland, in die categorie is 69 procent ongelovig, 10,6 procent katholiek en 6,5 procent moslim.
3) Hebben we naast een Biblebelt en het traditioneel katholieke zuiden ook een moslim-ring in Nederland?
De meest recente cijfers over de spreiding van religies in Nederland zijn uit 2015. Daaruit blijkt dat moslims vaak in (grote) steden wonen en dan vooral in de Randstad. In Rotterdam was in 2015 13,7 procent van de inwoners islamitisch, in Amsterdam 12 procent. ,,We denken niet dat dat beeld sinds 2015 erg veranderd is”, aldus het CBS.
4) Wie zijn de Nederlandse moslims?
Veruit de meeste van hen hebben een niet-Westerse achtergrond, voor ongeveer twee derde van hen ligt die achtergrond in Marokko of Turkije. Het CBS maakt in zijn cijfers geen onderscheid tussen de verschillende stromingen in de islam. Wat bekend is: de meeste Nederlandse moslims noemen zichzelf soenniet, ongeveer zes procent beschouwt zichzelf als aleviet. Een heel klein deel (0,5 procent) noemt zichzelf salafist: een orthodoxe stroming die populair is onder Nederlandse jihadisten die naar Syrië zijn gereisd. ,,Een salafist zal zich echter niet altijd een salafist noemen. Het salafisme wordt vaak door hen beschouwd als de zuivere islam en niet als een specifieke stroming binnen de islam”, stelden onderzoekers van het SCP (Sociaal-Cultureel Planbureau) eerder dit jaar.
5) Vooral onder ouderen is het geloof sterk, hoe zit dat bij moslims?
Het CBS stelt dat de helft van de 75-plussers nog geregeld naar de kerk gaat. Voor moslims geldt dat van de eerste generatie Marokkaanse Nederlanders 96 procent zich als moslim ziet, onder de tweede generatie is dat 91 procent. Oudere Marokkaanse-Nederlanders gaan wel vaker naar de moskee dan jongeren, bleek uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).
6) Is er dan wel of geen afname van de religiositeit onder (jonge) moslims?
Verschillende onderzoeken spreken elkaar daar over tegen. Het is dan ook wel en niet waar, zegt Herman Beck, hoogleraar godsdienstwetenschap, met de islam als specialisatie, aan de Universiteit van Tilburg. ,,Je ziet bij moslims hetzelfde als wat je bij protestanten en katholieken ziet: een deel wordt meer seculier, een deel wordt juist orthodoxer. Bij de katholieken zie je dat bij kardinaal Eijk, in de islam wenden sommigen zich tot het salafisme.” Wat ook meespeelt: religie kan migrantengroepen een identiteit verschaffen. ,,Moslim zijn is een sterk onderdeel van die identiteit”, stelt Beck. ,,En je kunt jezelf wel seculier noemen, maar dat wil niet zeggen dat je geen moslimachtergrond meer hebt.” De afgelopen jaren hebben veel katholieken zich, uit protest tegen alle misbruikschandalen, laten uitschrijven uit de kerk. In de islam ligt dat ingewikkelder: daar is geen centraal register.
Regionale religieuze verschillen
Ja, er is nog steeds sprake van een katholiek zuiden: in Limburg noemen twee op de drie mensen zich katholiek, in Brabant ongeveer de helft. En ja, ook de christelijke Bijbelgordel bestaat nog: vanuit Zeeland via Zuid-Holland naar Gelderland en Overijssel, blijkt uit CBS-cijfers uit 2015. In die Biblebelt bevinden zich ook de meeste frequente kerkgangers. Het toppunt is Urk: daar gaat 94 procent van de volwassenen regelmatig naar een kerkdienst. In Limburg en Brabant noemen veel mensen zich nog wel katholiek of kerkelijk, maar het daadwerkelijk aantal mensen dat geregeld een kerk van binnen ziet, ligt er veel lager.
