Komt ons pensioen in de knel door de inflatie en hoe zit het met de btw op energie?

1. Komt ons pensioen in de knel door de inflatie?
,,Ik kan me voorstellen dat mensen zich zorgen maken”, zegt Marike Knoef, hoogleraar economie aan Universiteit Leiden. ,,Het pensioen bestaat vaak uit twee componenten: AOW en het aanvullende pensioen”, legt ze uit. ,,De AOW wordt geïndexeerd en stijgt mee met de prijzen. Hier wordt uitgegaan van een gemiddeld percentage dat door het CBS wordt berekend. Voor ouderen kan de inflatie in sommige gevallen nog wat hoger liggen. Ze geven relatief veel uit aan gas, water en licht omdat ze veel thuis zijn. En de energieprijzen spelen een belangrijke rol in de inflatie en koopkracht.”

Het aanvullend pensioen werd lange tijd helemaal niet geïndexeerd, vertelt Knoef. ,,Nu de rente stijgt zijn er een paar pensioenaanbieders die weer voorzichtig iets verhogen, maar dat staat niet gelijk aan de huidige inflatie.” Dat betekent dat ouderen met een hoog aanvullend pensioen naar verhouding het meest aan koopkracht zullen inleveren. Het enige wat je daaraan kunt doen? ,,Vaak is de enige optie minder uitgeven of spaargeld opnemen. Als je al gepensioneerd bent, heb je niet heel veel mogelijkheden meer om geld te verdienen.” Ga je bijna met pensioen? Dan zou je kunnen overwegen om wat extra bij te sparen of wat langer door te werken.

2. Veel huishoudens en bedrijven hebben nu zonnepanelen. Waarom is er dan toch schaarste van stroom? Gaan alle nieuwe windparken en zonnepanelen op aan onze elektrische auto’s en warmtepompen?
Het is ten eerste een kwestie van vraag en aanbod. Als er veel aanbod is – de zon schijnt, het waait – kan er te veel energie zijn, maar op andere momenten zonder zon en wind, kan er juist een tekort zijn. Daarnaast is er ook krapte op het stroomnet, vertelt energie-expert Joris Kerkhof van Independer. Daardoor is er, ondanks het aanbod, toch schaarste. ,,Op momenten dat er veel energie verbruikt wordt, kan het stroomnet het niet altijd bijhouden. De kabels zouden eigenlijk dikker moeten worden om aan de vraag te kunnen voldoen. Daar zijn netbeheerders mee bezig, ze proberen bijvoorbeeld ook met grote bedrijven af te stemmen dat die veel energie gebruiken op momenten dat consumenten dat niet doen.”

3. Blijft de btw op energie volgend jaar 9 procent of gaat dit weer terug naar 21 procent?
De btw op energie is standaard 21 procent. Op 1 juli van dit jaar werd de btw vanwege de hoge energieprijzen tijdelijk verlaagd naar 9 procent. Vanaf 1 januari 2023 gaat de btw weer terug naar 21 procent. Wel geldt vanaf 1 januari het prijsplafond op energie. Voor een jaarverbruik van 2900 KwH en 1200 kuub gas, betaal je dan 1,45 euro per kuub gas en 40 cent per KwH (inclusief 21 procent btw). Op de site van Independer kun je berekenen wat het betekent voor jouw energierekening.

4. Kan ik mezelf beschermen tegen de inflatie door te investeren in crypto?
,,Dit is wel een van de ingewikkeldste vragen die mensen kunnen stellen”, begint bitcoin-expert Bert Slagter. ,,Als we het nu over inflatie hebben, dan is dat in de volksmond wanneer de producten in bijvoorbeeld de supermarkt duurder zijn geworden. En beleggingen als cryptocurrency, aandelen, goud compenseren je niet van nature precies voor de prijsinflatie. Maar er is best wat voor te zeggen dat beleggingen die je niet kunt bijdrukken, zoals goud en bitcoin, op lange termijn bescherming bieden tegen ontwaarding van geld.”

Slagter: ,,De grootste munt, bitcoin, heeft bijvoorbeeld een paar eigenschappen van goud: het is moeilijk om er meer van te maken. Je kunt het niet produceren, je moet het vinden of kopen. Maar veel cryptomunten wisselen steeds van waarde, net als aandelen kunnen ze alle kanten op gaan. Daarom is het voor de korte termijn geen bescherming tegen inflatie, maar ik geloof wel dat een munt als bitcoin dat op de lange termijn kan worden. Bovendien is bitcoin erg populair in landen waar de eigen munt niet zo waardevast is. Vaak niet-westerse landen, denk aan Turkije of Libanon. Mensen geloven dat het een alternatief betaalmiddel kan zijn dat beschermt tegen het ‘falen’ van het financiële systeem.”

5. Ik zag ineens dat het dal- en piektarief door mijn leverancier is opgeheven, ik heb daar niets over gehoord. Mag dat zomaar?
,,Op 1 juli 2021 is het TF-tariefsignaal uitgezet door de netbeheerders omdat er slimme meters zijn die met een ander signaal werken”, vertelt Kerkhof. Dat betekent dat je, als je geen slimme meter hebt, stroom niet meer tegen dubbeltarief ontvangt, maar automatisch tegen enkeltarief. Met andere woorden: controleer eerst of je een slimme meter hebt. Is dat het geval? Dan zou je in principe moet kunnen kiezen tussen enkel tarief of dubbeltarief. Welke van de twee gunstig is, hangt er vanaf wanneer je de meeste energie gebruikt.

De enige kanttekening: er zijn een paar leveranciers die alleen enkeltarief aanbieden. Dat kun je terugvinden op de website van je leverancier. ,,Maar bij aanpassingen in tarieven, contracten en looptijden zouden ze wel altijd transparant en open moeten communiceren.” Hebben ze dat niet gedaan? Dan kun je een klacht indienen bij je leverancier, zegt Kerkhof. ,,Als ze niet goed met die klacht omgaan kan je je klacht voorleggen aan de Geschillencommissie Energie. Hier zijn wel kosten aan verbonden die vergoed worden als je gelijk krijgt.”