Minstens 1,5 of zelfs 2 liter water per dag drinken, die aanbevelingen hoor je geregeld. Maar waarop is dat idee gebaseerd en hebben we écht minimaal 2 liter water per dag nodig om voldoende gehydrateerd te blijven? Wetenschapsexpert Martijn Peters zoekt het uit.
Ons lichaam bestaat voor 60 procent uit water: we hebben de vloeistof nodig om tal van processen in ons lichaam tot een goed einde te brengen. Denk hierbij aan voedingsstoffen en zuurstof naar je cellen brengen, allerlei bacteriën uit je blaas spoelen en het regelen van de bloeddruk en lichaamstemperatuur.
Hoeveel water verliezen we per dag?
,,We verliezen ongeveer 1500 ml water per dag via urine, 100 ml via de stoelgang en zo’n 500 ml gewoon via zweten en ademen”, aldus Peter. ,,Dat vochtverlies moeten we zien te compenseren, maar die regel van 2 liter water per dag drinken is relatief. Als je weet dat we dagelijks gemiddeld al een liter water binnenkrijgen via onze voeding, dan is het niet per se nodig om daarnaast nog eens acht grote glazen water leeg te drinken. Groenten zoals komkommer en broccoli of fruit zoals watermeloen en aardbeien bestaan bijvoorbeeld al voor 90 procent uit water.”
Hetzelfde geldt voor koffie: ook dit drankje bevat veel water. ,,En nog zo’n misvatting: het heeft geen dehydraterende effecten op ons lichaam.”
Nu we toch feiten van fabels aan het scheiden zijn, onderstreept Peter ook graag dat het evenmin klopt dat je eigenlijk al uitgedroogd bent op het moment dat je dorst begint te krijgen. ,,Integendeel zelfs, een stijging van minder dan 2 procent van de zogenoemde plasma-osmolaliteit (dat is de concentratie van bepaalde stofjes zoals natrium en glucose in ons bloed), kan al dorst opwekken. Dat terwijl de meeste experts uitdroging pas definiëren vanaf minstens 5 procent. Ruim voor je werkelijk uitgedroogd bent, begin je dus al dorst te krijgen.”
Het Voedingscentrum meldt op zijn site dat een volwassene gemiddeld 1,5 tot 2 liter per dag aan vocht nodig heeft in de vorm van dranken. Hoeveel vocht je precies nodig hebt hangt volgens het kennisinstituut af van allerlei factoren zoals leeftijd, temperatuur, inspanning, het eten en je gezondheidstoestand. Vrouwen die borstvoeding geven hebben bijvoorbeeld meer vocht nodig dan gemiddeld.
Hoe weet je dan of je lichaam water nodig heeft? ,,Luister steeds naar je keel, je eigen unieke watermeter. Onderzoekers hebben aangetoond dat het fysiek moeilijker wordt om te slikken wanneer je geen water meer hoeft te drinken. Je kunt jezelf wel bewust gaan forceren, al is dat zeker niet aan te raden. Overmatig water drinken kan zelfs leiden tot waterintoxicatie, waarbij het natriumgehalte in de bloedbaan abnormaal laag wordt”, waarschuwt Peter. ,,Dit kan slapeloosheid, misselijkheid en epilepsieaanvallen veroorzaken. In ernstige gevallen kan het je zelfs in een coma doen belanden of kun je eraan sterven. Maar geen paniek: daarvoor moet je echt al heel veel gedronken hebben of last hebben van bepaalde schildklier-, nier-, of leveraandoeningen waardoor je meer water vasthoudt.”
Dat natuurlijke dorstmechanisme wordt wel minder gevoelig naarmate we ouder worden. ,,Hou daar rekening mee en volg met de jaren nauwgezet je goede voornemens rond hydrateren. Zorg bijvoorbeeld voor voldoende waterrijke tussendoortjes. Ongeacht je leeftijd drink je natuurlijk best ook extra veel voor, tijdens of na een sporttraining.”
,,Ook bij warm of vochtig weer of op grote hoogte is water bij de hand hebben zeker een goed idee. En je zult vast wel eens een gevoel van uitdroging ervaren tijdens momenten waarop je koorts of diarree hebt of waarop je moet overgeven. Dat is normaal, omdat je lichaam dan iets meer vocht dan anders verliest. Ook bij aandoeningen zoals urinewegstenen en blaasontstekingen is ‘goed doorspoelen’ van groot belang. Tot slot mogen zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven zich zeker ook ‘bezondigen’ aan het drinken van een extra glaasje water.
Als jij niet tot een van deze categorieën behoort, maar toch nog twijfelt of je wel genoeg drinkt, kan ook de kleur van je urine een indicatie geven. ,,Als die heel donker wordt, is dat een teken dat je zo snel mogelijk naar het meest dichtstbijzijnde flesje water grijpt. Kortom: hydrateren kun je leren door – zoals altijd – goed naar je lichaam te luisteren.”