Tanken al bijna 8 euro duurder in paar weken tijd

De reden is dat de Verenigde Staten de olie-export van Iran verder willen afknijpen. Vanaf volgende maand moet elk land dat dan nog olie uit Iran importeert, rekening houden met Amerikaanse sancties. De Amerikanen willen het Iraanse regime op de knieën krijgen, omdat ze bang zijn dat Iran een kernwapen ontwikkelt. Pas als het land stopt met zijn nucleaire programma mag ze weer olie exporteren als het aan de Amerikanen ligt.

De beslissing van de Amerikanen kwam als een verrassing voor de oliemarkt. Onder de huidige sanctieregels mocht Iran zo’n 1,3 miljoen vaten olie per dag exporteren. De helft daarvan gaat naar China. Ook India is een grote afnemer van Iraanse olie. Handelaren gingen ervan uit dat de Amerikanen de export wel wat verder wilden beperken, maar zeker niet helemaal stopzetten.

Bekijk hier de ontwikkeling van de brandstofprijzen (bron: UnitedConsumers)

Afknijpen van de Iraanse export zou immers direct leiden tot hogere prijzen. En de Amerikaanse president Donald Trump hamert er juist op dat de olieprijs laag moet blijven. Trump is bang dat Amerikanen hem afrekenen op hoge benzineprijzen. Dure energie is ook nog slecht voor de economische groei.

Blijkbaar hecht Trump toch meer aan de nationale veiligheid dan aan de koopkracht van zijn kiezers. De olieprijzen begonnen direct te stijgen na de aanscherping van de sancties. Of de benzineprijs in hetzelfde tempo meestijgt, is nog niet te zeggen volgens Paul van Selms, brandstofexpert bij inkooporganisatie UnitedConsumers. ,,Of de benzineprijs stijgt, is heel erg afhankelijk van de verwachting wat de olieprijs gaat doen. De stijging van de laatste weken duidt erop dat men verwacht dat de olieprijs nog hoger zal worden.”

Met andere woorden: de laatste prijsverhoging van een vat olie zit mogelijk al verwerkt in de benzineprijs. Of de benzineprijs het vorige record van 1,90 per liter gaat verbreken, is daarom nog niet te voorspellen volgens Van Selms. Die recordprijs werd in oktober 2012 aangetikt.

Onduidelijk is ook of het vakantie-effect nog invloed heeft op de benzineprijs. De oude marktwijsheid luidt dat benzine in de zomermaanden altijd duurder is. Dan gaat men op het noordelijk halfrond massaal op vakantie, hetgeen veel benzine vraagt. ,,Maar dat effect is niet zo duidelijk”, zegt Van Selms. ,,In de winter is er ook meer olie nodig voor verwarming, dus dan is er ook meer vraag.”

De Opec, de organisatie van olie-exporterende landen, en Rusland besloten eerder al tot een productiebeperking om de prijs omhoog te krijgen. Die productie is nog verder onder druk gekomen doordat de olie-industrie in Venezuela, een grote producent, aan het instorten is. En recent kwam daar de onrust in Libië bovenop. Het land was juist terug op de exportmarkt, maar nu dreigt de export weer stil te vallen.

De vraag is wat daar de gevolgen van zijn. Vraag en aanbod waren juist redelijk in evenwicht. ,,De vraag naar olie groeit gewoon door”, zegt Hans van Cleef, sectorbankier bij ABN Amro.

Dat Trump het toch aandurft om de Iraanse olie-export aan te pakken, heeft te maken met de belofte van Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten om de productie op te voeren. Van Cleef betwijfelt of dat gaat lukken. ,,Saoedi-Arabië bijvoorbeeld heeft nauwelijks capaciteit voor extra productie.”