Kanawu Radio number 1 news portal
Eet jij genoeg vezels? Waarschijnlijk niet. Jammer, vinden onderzoekers Jurriaan Mes en Nicole de Wit van Wageningen Universiteit en Research. Vezels helpen je bloeddruk gezond te houden en ziektes te bestrijden.
Boost voor bacteriën
Wetenschappers begrijpen steeds beter hoe vezels de darmen van dienst zijn. ,,We leren meer over de invloed van vezels op bepaalde bacteriestammen’’, zegt Jurriaan Mes. ,,Zo helpen ze bijvoorbeeld het aantal lacto- en bifidobacteriën hoog te houden. Dat zijn de bacteriën waarvan gezonde mensen er meer hebben. Als vezels fermenteren in je darm, worden ze omgezet in korte vetzuren. Die zijn goed voor je darmwand en je immuunsysteem. Er bestaat nog niet genoeg onderzoek voor een gezondheidsclaim, maar veel wijst die kant uit.’’
Wat vaststaat, is dat sommige vezels slechte bacteriën tegenwerken: ,,Ze onderdrukken ziekmakende darmbacteriën zoals salmonella. Die groeien minder goed op sommige vezels, waardoor ze minder kans krijgen om zich in de darmen te nestelen.’’
Wat gebeurt er met vezels in je lichaam?
De juiste vezels kunnen mogelijk ziektes te slim af zijn. Dat hangt samen met de vorm van hun moleculen. Mes: ,,Een vezel is als een lange keten van verschillend gekleurde legosteentjes. Je kunt al die steentjes stapelen tot oneindige variaties. Zo krijg je ontelbaar veel vezels.’’ De vorm van sommige lijkt sprekend op die van schadelijke en ziekteverwekkende bacteriën, schimmels en stofjes . ,,Ons immuunsysteem is getraind deze vormen te herkennen. Komt het dit soort vezels tegen dan reageert het alerter. Een voorbereid lichaam drukt een infectie sneller de kop in.’’
Verwacht niet dat binnenkort de eerste vezelmedicijnen beschikbaar zijn: ,,Het onderzoek is nog niet ver genoeg gevorderd om goedkeuring te krijgen van de Europese Autoriteit Voedselveiligheid.’’
Mes en De Wit hebben wel goede hoop. In de toekomst zouden vezels niet alleen tegen griep kunnen beschermen, maar ook kankerpatiënten helpen: ,,De Stichting KWF Kankerbestrijding sponsort onderzoek naar vezelgebruik bij immunotherapie, om een afweerreactie te stimuleren. Lukt dat, dan kun je met die therapie meer tumorcellen opruimen en de kans op terugkomst verminderen.’’
Vezelsuikers
Al smaakt het lekker, te veel suiker is niet goed voor je. Gelukkig zijn sommige vezels volgens De Wit uitstekende suikervervangers: ,,Ze smaken zoet. Wanneer je die gebruikt als zoetstof, proef je wel suiker maar eet je het niet. Aangezien vezels met suikermoleculen niet in de dunne darm worden afgebroken, komen die moleculen niet in je lichaam. Zo vermijd je suikerpieken in het bloed.’’
Een voorbeeld is inuline: ,,Het bevat minder calorieën en levert een positieve bijdrage aan je darmfunctie. Sommige kruidkoekfabrikanten gebruiken het.’’ Inuline zit in onder meer aardpeer, zoete aardappel en schorseneer.
Cholesterol
Ben jij bang voor hart- en vaatziekten? Dan bieden vezels uitkomst. ,,Sommige vezels verlagen het cholesterol,’’ verklaart Mes. Als voorbeeld noemt hij bèta-glucanen, die je onder meer tegenkomt in haver. ,,Wanneer je vet voedsel eet, maakt je gal zouten aan die helpen vet af te breken in je darm. Sommige vezels binden zich waarschijnlijk aan deze vetten en galzouten en nemen ze mee in de ontlasting. Daardoor komen ze niet in je bloedstroom terecht waar ze je cholesterol verhogen.’’
Haal jij de dosis?
Omdat vezels zo belangrijk zijn, moeten we er genoeg van binnenkrijgen. Helaas gebeurt dat zelden. Nicole de Wit: ,,De aanbevolen hoeveelheid per dag is 30 gram voor vrouwen en 40 gram voor mannen. Volgens de laatste Consumptiepeiler uit 2010 aten vrouwen gemiddeld 18 gram per dag en mannen 23 gram vezels. We eten er waarschijnlijk meer van, maar nog niet genoeg.’’
Wil je extra vezels eten? Vermijd dan producten als witbrood, geraffineerde rijst en goedkope pasta’s. ,,In groente en fruit zitten veel vezels. Ook de populariteit van hummus, gemaakt van kikkererwten, en groentespreads werkt mee. Brood heeft in het verdomhoekje gezeten, en dat is jammer, want volkorenbrood bevat veel goede vezels’’, zegt De Wit.
Volgens Mes is het goed mogelijk dat vezelsupplementen en toevoegingen belangrijker worden: ,,Steeds meer voedsel, zoals pasta’s, verschijnen in vezelrijke varianten. In testen proeven mensen geen verschil. Ook supplementen door de yoghurt kunnen van waarde zijn. Vezelpillen zetten weinig zoden aan de dijk, daar zit maar een halve gram vezel in. Toch geldt ook daar: elke gram is meegenomen. En sommige vezels komen weinig in onze voeding voor. Die kunnen we misschien beter wel innemen via supplementen.’’
