Gescheiden Amerikaanse mag Saoedi-Arabië niet uit omdat ex officieel haar voogd blijft

,,Bethany is helemaal ten einde raad’’, vertelt haar nicht Nicole Carroll aan The New York Times. De vrouw heeft volgens haar geen toegang tot de bankrekening, kan niet met hun dochtertje Zaina reizen of het besloten koninkrijk verlaten. Bethany Vierra vertrok in 2001 naar Saoedi-Arabië om daar les te geven aan een universiteit voor vrouwen. Ze ontmoette een man, trouwde met hem maar het huwelijk liep na enkele jaren op de klippen. ,,En sindsdien kan ze geen kant meer op. Haar voormalige echtgenoot weigert haar toestemming te geven voor alledaagse dingen. En de grens oversteken, is al helemaal niet aan de orde, vindt hij.’’

Het rechtssysteem van de Saoedische overheid schrijft voor dat de strenge shariaregels ook gelden voor buitenlandse vrouwen die met Saoedi’s huwen en hun kinderen. Voor bijna alles hebben Saoedische vrouwen permissie nodig van een mannelijke voogd die meestal hun vader of anders echtgenoot is.

Sinds vier jaar kan die toestemming worden verleend via de app Absher die ontwikkeld werd door het Saoedische ministerie van Binnenlandse Zaken. De app is er officieel op gericht om de administratie makkelijker af te handelen, maar helpt mee de onderdrukking van vrouwen in stand te houden, zo luidt de kritiek. Een mannelijke voogd kan via Absher toestemming geven, maar hij kan die ook weer intrekken. Bovendien kan die man ook een alarmbericht krijgen als een vrouw haar paspoort wil gebruiken om naar het buitenland te reizen. Ondanks protest van mensenrechtenorganisaties weigeren Apple en Google om de omstreden app, die meer dan elf miljoen gebruikers heeft, uit hun winkels te verwijderen.

Enkele maanden na haar aankomst in Saoedi-Arabië stelden vrienden Bethany voor aan haar latere man. Hij had gestudeerd in het buitenland en leek haar persoonlijke en professionele ambities volop te steunen. Vriendin Nicole Carroll was getuige op hun huwelijk in 2013 in Portugal en ook zij leek overtuigd. ,,Hij was charmant, liefdevol en vriendelijk. Bethany had echt het gevoel dat ze iemand had gevonden waarmee ze de rest van haar haar leven kon delen.’’ Na de geboorte van hun dochtertje Zaina verloor Bethany’s echtgenoot steeds vaker zijn geduld. Hij schold Bethany, in het bijzijn van Zaina, dagelijks de huid vol. De situatie werd na enkele jaren zo ondraaglijk, dat Bethany echtscheiding aanvroeg. Een verzoek waar de zakenman een jaar lang geen gehoor aan gaf.

Een rechtbank gaf de man vorig jaar gelijk door te stellen dat de Amerikaanse leugens zou uitkramen. Haar ex zei dat hij al zes maanden eerder het huwelijk had beëindigd (als Saoedische man hoefde hij hiervoor slechts enkele woorden uit te spreken, red.) en betwistte dat hij zich schuldig had gemaakt aan verbaal geweld en emotionele mishandeling. Hoewel de scheiding inmiddels definitief is, blijft de man haar voogd en die van hun dochtertje. Moeder en dochter konden daardoor eind december geen kerst vieren bij familie in de Verenigde Staten, omdat de ex hun geen toestemming gaf om te reizen. Nog een probleem: de Saoedische overheid erkent de dubbele nationaliteit van dochter Zaina niet. Als de officieel nog steeds Saoedische Bethany toch een manier vindt om het koninkrijk te ontvluchten, kan Zaina niet mee. Tenzij haar ex-echtgenoot daarmee instemt. Maar dat weigert hij.

The New York Times zocht contact met de zakenman, maar die weigerde commentaar. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wilde niet reageren, omdat het om een privékwestie gaat. ,,Iedereen vraagt me, wat nu? Wel er is geen wat nu’’, stelt Bethany’s nicht Nicole. Ze hoopt dat er, na de nodige media-aandacht, op korte termijn toch weer kansen komen voor de gescheiden vrouw die volgens eigen zeggen gevangen zit in Saoedi-Arabië. ,,Ze moet daar weg.’’