Deze regels gaan in op 1 januari

Het lage btw-tarief gaat omhoog van 6 naar 9 procent. Daardoor worden de dagelijkse boodschappen circa 2,8 procent duurder, maar ook bijvoorbeeld kraanwater, het openbaar vervoer, een terrasje pakken, een avondje uit en een bezoekje aan de kapper.

Het minimumloon gaat omhoog. De bedragen worden bepaald op basis van een volledige werkweek, die meestal bestaat uit 36, 38 of 40 uur per week, afhankelijk van de sector. In supermarkten bijvoorbeeld is een volledige werkweek 40 uur. In de horeca en de glastuinbouw is dat 38 uur per week. Bekijk de tarieven hieronder in het overzicht.

Het artikel gaat onder de afbeelding verder.

De belasting op aardgas gaat omhoog, die op elektriciteit juist omlaag. De totale energierekening stijgt, doordat huishoudens minder korting krijgen op de energiebelasting. Door die wisselende tarieven gaat een gemiddeld gezin in 2019 maar liefst 360 euro meer betalen, zo lieten we eerder zien.

Roken wordt duurder in 2019. De prijs van een pakje van twintig sigaretten gaat door de accijns- en btw-verhoging per 1 januari 6 cent omhoog. Een pakje shag van 40 gram wordt 11 cent duurder. Als  staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid zijn zin krijgt, kan Nederland weleens tot de top-10 van landen met de duurste sigaretten gaan behoren.

De AOW-gerechtigde leeftijd gaat opnieuw omhoog. Was de pensioengerechtigde leeftijd in 2018 nog vastgesteld op 66 jaar, vanaf 1 januari gaat dat naar 66 jaar en vier maanden.

Pensioenfondsen en verzekeraars kunnen kleine pensioenpotjes uit het verleden voortaan overdragen aan de huidige pensioenuitvoerder. Dat betekent dat mensen die veel pensioenpotjes hebben omdat ze vaak van baan zijn gewisseld, die potjes nu niet meer uitbetaald krijgen. Ze worden samengevoegd zodat er meer pensioen wordt opgebouwd voor wanneer het zover is.

De WIEG (Wet invoering extra geboorteverlof) treedt in werking. Daardoor heeft de partner van de moeder van een pasgeboren baby recht op vijf dagen verlof in plaats van twee. Die vijf vrije dagen worden volledig betaald. Vanaf 2020 krijgen werknemers in het eerste half jaar na de geboorte recht op nog eens vijf weken verlof tegen 70 procent van het loon.

In de kinderopvang mogen medewerkers voortaan nog maar drie kinderen tot 1 jaar oud onder hun hoede hebben. Nu zijn dat er nog vier. Bij de buitenschoolse opvang voor kinderen ouder dan 7 jaar gaat het maximum juist omhoog van tien naar twaalf kinderen.

Kinderopvang was al stevig aan de prijs, maar wordt in 2019 nog iets duurder. Althans, de dagopvang. De maximale uurprijs wordt daar verhoogd naar 8,02 euro per uur, een verhoging van 11 procent. Het uurtarief van de buitenschoolse opvang gaat juist naar beneden en komt op 6,89 euro. Om ouders tegemoet te komen bij de kosten, gaat ook de kinderopvangtoeslag omhoog. De voorwaarden voor die toeslag vind je hier.

Hulp voor mensen die een matig gezondheidsrisico lopen door overgewicht komt in het basispakket van de zorgverzekering. Ook kunnen mensen vervoer vergoed krijgen als zij voor een consult of controle naar het ziekenhuis moeten. De overheid sloot deze maand een zogenaamd preventieakkoord, waarmee onder meer overgewicht, roken en problematisch alcoholgebruik wordt aangepakt. Hogere accijnzen op producten moeten Nederland gezonder maken.

Sommige geneesmiddelen die zonder recept te verkrijgen zijn, zoals paracetamol, calcium en bepaalde vitaminen, zitten niet langer in het basispakket. Nederlanders geven jaarlijks zo’n 6 miljard euro uit aan medicijnen. Serieus geld, dus is het zaak de kosten in de hand te houden.

Wel komt er een maximale eigen bijdrage van 250 euro voor medicijnen. Het wettelijk verplicht eigen risico bij de zorgverzekering blijft 385 euro. Hoe de zorgverzekering is opgebouwd en welke behandelingen er wel, en welke niet, onder je basisverzekering vallen, zie je hier. Ook hoe het nu precies zit met de aanvullende verzekering.

Voor de hogere inkomens (boven 68.507 euro) wordt het tarief van een aantal aftrekposten afgebouwd, zoals de hypotheekrenteaftrek. Vanaf 1 januari bedraagt het tarief voor hypotheekrenteaftrek voor hoge inkomens 49 procent (Dat was 49,5 procent). Tegelijkertijd daalt het eigenwoningforfait naar 0,65 procent. Dat is het percentage van de WOZ-waarde van een woning waarover belasting moet worden betaald.

Met ingang van 2019 wordt de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld (de wet Hillen) beperkt. De aftrek wordt jaarlijks met 3 1/3 procentpunt verlaagd over een periode van 30 jaar.

Vanaf 1 januari kunnen vrijwilligers jaarlijks tot 200 euro meer belastingvrij vergoed krijgen, tot een maximumbedrag van 1700 euro per jaar. Daarnaast wordt de door de Belastingdienst gehanteerde uurvergoeding om te beoordelen of sprake is van vrijwilligerswerk verhoogd naar 5 euro.

De vervuiler betaalt, luidt het devies. De belasting op aardgas gaat omhoog, die op elektriciteit omlaag. Verhuurders die huurwoningen energiezuinig verbouwen komen vanaf 1 januari in aanmerking voor een heffingsvermindering.

Naast de wijzigingen in de regelingen wordt er ook een aantal nieuwe wetten van kracht vanaf 1 januari: 

Burgemeesters kunnen woningen en andere panden sluiten als er voorwerpen of stoffen worden aangetroffen die duidelijk bestemd zijn voor het telen of bereiden van drugs, zoals bepaalde apparatuur. Nu kan dat alleen als er drugs aanwezig zijn.

Kentekengegevens van voertuigen die langs de openbare weg langs speciale camera’s rijden, mogen vier weken worden bewaard. Dat kan helpen ernstige misdrijven op te lossen, zoals plofkraken, ontvoeringen, mensenhandel en terrorisme.

Naasten van mensen die door bijvoorbeeld een misdrijf, ongeluk of medische blunder zijn overleden, of ernstig of blijvend letsel hebben, krijgen recht op vergoeding van zogenoemde affectieschade. Bijvoorbeeld wanneer een kind wordt aangereden en daarbij ernstig gehandicapt raakt, of wanneer een partner overlijdt door een medische fout of door geweld. De politiek ging in april, na lang getrouwtrek, akkoord met de regeling. De rechter kan daders straks veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding van 12.500 tot 20.000 euro, afhankelijk van de ernst van het aangedane leed.

Ook in het onderwijs vinden veranderingen plaats vanaf 1 januari. Een selectie uit de maatregelen:

Studenten krijgen vanaf 1 januari langer de tijd om hun studentenreisproduct stop te zetten bij een ophaalautomaat, als ze bijvoorbeeld klaar zijn of gestopt zijn met hun studie. Dat moet ervoor zorgen dat het aantal (hoge) ov-boetes omlaag gaat. De boete wordt de eerste periode na het verlopen van het reisproduct lager (75 euro per halve maand), maar daarna juist hoger (150 euro per halve maand). De boete geldt echter alleen voor wie nog gebruikmaakt van het abonnement, terwijl die niet meer geldig is.

Mbo-instellingen mogen samen met werkgevers gaan experimenteren met het ontwikkelen van nieuwe opleidingen. Doel daarvan is om het onderwijs beter te laten aansluiten op de arbeidsmarkt.

Mbo-studenten krijgen meer tijd om hun diploma te halen. Nu krijgen scholen nog minder geld als een student langer in het mbo studeert, maar vanaf januari wordt er in de financiering geen rekening meer gehouden met hoe lang een mbo-student over de studie doet