Woningen zijn niet meer te financieren voor mensen met een modaal inkomen. Die harde conclusie trekt adviesbureau Dynamis in zijn nieuwste onderzoek. Wie geen spaargeld meebrengt, kan het helemaal schudden. Het is maar wat de gek ervoor geeft, lijkt het credo op de woningmarkt. Die groep die een huis kan betalen, begint steeds kleiner te worden. Starters hadden al een tijdje het nakijken op de woningmarkt, inmiddels leggen ook de middeninkomens het af, merkt Dynamis op in zijn nieuwste kwartaalonderzoek Sprekende Cijfers Woningmarkten 2018.
Volgens de rapportage zijn negen van de tien woningen niet meer toegankelijk voor huishoudens met een gemiddeld inkomen. Het bruto modale inkomen wordt geschat op 37.000 euro, oftewel 2.855 bruto per maand. Hoe extreem de situatie op de woningmarkt in een vrij korte tijd is geworden: twee jaar geleden was nog een kwart van de woningen ontoegankelijk.
Een ander cijfer dat laat zien hoe nijpend het is: in liefst 67 gemeenten is de woningmarkt (zo goed als) op slot geraakt voor Jan Modaal. Een van de regio’s die als voorbeeld wordt aangehaald: Rotterdam. In 2016 was daar nog de helft van het aanbod toegankelijk voor mensen met een gemiddeld inkomen, dat woningaanbod is nu geslonken naar 11 procent. Dynamis ziet daarin een landelijke trend: een groeiende groep woningzoekers is moedeloos geworden en gooit het koopbijltje erbij neer.
Slagingskans
Mensen die wel vasthouden aan de wens of behoefte aan een koophuis, moeten volgens het adviesbureau diep in de buidel tasten. Met een inleg van 30.000 euro kunnen huizenzoekers hun slagingskansen in elk geval iets vergroten. Bij zo’n spaarbedrag kunnen zij niet op één op de tien woningen (mee)bieden, maar op één op de zes woningen.
Dynamis beaamt: dit klinkt een stuk mooier dan dat het is. In de praktijk is het de vraag of dat gespaarde bedrag genoeg is in een markt waar veel wordt overboden. Volgens een recent rapport van het Economisch Bureau van de Rabobank leggen kopers in grote delen van Nederland meer neer dan het bedrag waarvoor het huis werd aangeboden op Funda.
Penibele situatie
Dat de situatie op de woningmarkt voor een groeiende groep nijpender wordt, constateerde de makelaarsbaas Ger Jaarsma van de NVM recent. Niet alleen starters maar ook middeninkomens komen steeds lastiger aan een woning, zei hij bij de presentatie van de kwartaalcijfers twee weken geleden. ,,Als de problemen niet snel en grondig worden aangepakt, raakt de markt steeds verder in de vicieuze cirkel van dalend woningaanbod en blijvende prijsstijgingen. Dit gaat echt de verkeerde kant op, met alle gevolgen van dien’’, voegde hij er in een adem aan te.
De problemen op de woningmarkt blijven niet zonder gevolgen, luidt de alarmerende boodschap van de TU Delft. Het gevolg: huizenzoekers beginnen langzaam maar zeker hun vertrouwen te verliezen in de woningmarkt. ,,Je ziet nu al dat mensen zich minder oriënteren op een huis. Na de zoveelste teleurstelling laten ze het erbij zitten. Voor mensen met een gemiddeld of laag inkomen is het met de stijgende huizenprijzen niet meer te doen’’, zei woningmarkthoogleraar Peter Boelhouwer eerder.
Wanneer ben je starter op de woningmarkt?
Je bent een starter op de woningmarkt als je voor het eerst een huis koopt. En ook: als je ooit een huis had dat je hebt verkocht, daarna een tijd geen eigen woning hebt gehad en je vervolgens weer op de koopwoningmarkt stort. Ruim driekwart van de starters is tussen de 20 en 35 jaar oud. De gemiddelde leeftijd ligt op 32 jaar. Die ligt nu iets hoger dan voor het uitbreken van de crisis in 2008. De almaar toenemende krapte, de stijgende prijzen en de strengere hypotheekregels maken het vooral voor starters lastig om te slagen voor een woning.