Een plaspauze onder werktijd? Dat is lang niet altijd vanzelfsprekend. De FNV trekt aan de bel over de situatie in callcenters. ,,Medewerkers moeten uitloggen met een code, zo weet de werkgever precies hoeveel minuten per dag je op het toilet zit.”
Bij sommige callcenters zijn ze zo streng, weet vakbondsbestuurder Elly Heemskerk, dat je per kwartier wordt uitbetaald. Te lange ‘bio pauzes’, of wel: toiletbezoekjes kunnen dus per direct invloed hebben op je uurloon. ,,Ik vind het mensonwaardig”, aldus Heemskerk. In Nederland werken ruim 140.000 mensen bij callcenters, blijkt uit cijfers van het UWV van september vorig jaar. ,,Een groot deel daarvan heeft met een ‘pauze-beleid’ te maken”, aldus Heemskerk. De FNV is bezig met het opzetten van een actie.
,,De tijd die je op het toilet besteedt, wordt gemeten”, zegt een medewerker van een telefonische klantenservice. Hij wil graag anoniem blijven omdat hij nog steeds werkzaam is bij het bedrijf. ,,We mogen tien minuten per dag naar de wc. Op zich is dat wel toereikend als je ook tijdens je lunchpauze naar het toilet gaat, maar stel dat je een blaasontsteking hebt en toch de moeite neemt om naar je werk te komen? Het feit dat dit bestaat, voelt alsof het een kleuterklas is.”
Brancheorganisatie Klantenservice Federatie schrijft in een reactie op de korte plaspauzes dat inderdaad ‘vrijwel alles wordt gemeten in een contactcenter’. ,,Dat is belangrijk om de bezetting zo te regelen dat het voor klanten goed bereikbaar is. Pauzes zijn opgenomen in het rooster en medewerkers houden zich daaraan om die bereikbaarheid te kunnen garanderen. Werkgevers moeten uiteraard verantwoord omgaan met de metingen en medewerkers in staat stellen hun werk op een prettige manier te doen.” Hier hoort volgens de branchevereniging de gelegenheid om naar de wc te gaan wanneer de nood hoog is bij.
Wettelijke rechten
Maar heb je recht op een bepaald aantal plaspauzes? Toiletpauzes zijn niet wettelijk vastgelegd, vertelt arbeidsrechtsadvocaat Maarten van Gelderen. Wel staat in de wet dat elke werknemer die langer dan 5,5 uur werkt, recht heeft op een half uur pauze. ,,Werkgevers hebben de algemene verplichting het werk zo te organiseren dat het geen nadelige invloed heeft op de gezondheid van de werknemers. Dat staat in de arbeidsomstandighedenwet. In het geval van buschauffeurs of beveiligers, is het logisch dat je er iets over afstemt en het in het cao of bedrijfsreglement vastlegt.”
Ook oud callcenter-medewerker Cindy Hempenius heeft ervaring met gebrek aan plaspauzes. Sterker nog, haar werkgever gebruikte destijds een plasketting zodat er niet te veel mensen tegelijkertijd naar het toilet gingen: ,,Op zich snap ik dat je er afspraken over maakt, maar met een plasketting? Het voelt alsof je op de kleuterschool zit. Het doet iets met de betrokkenheid bij het bedrijf want je voelt je niet volwassen en volwaardig behandeld”, aldus Hempenius. ,,Volgens mij moet je mensen eerst meenemen in de planning en informeren over het hoe en waarom van plaspauzes. Leg het niet op, maar leg het uit.”
Ook in andere sectoren is plassen niet altijd eenvoudig. Begin dit jaar legden buschauffeurs het werk neer omdat ze door de drukke roosters nauwelijks tijd hadden voor een toiletpauze. Schrijver Richard Engelfriet sprak al eerder met Paul, een kraanmachinist van bijna 60. Tijdens zijn diensten moet hij een fles meenemen om in te plassen.