Drie op de vier vrouwen willen vaker een echo tijdens de zwangerschap. Nu worden alleen in de eerste twintig weken twee standaardecho’s vergoed. Dat zorgt tot aan de bevalling nog voor veel onzekerheid en soms onverwachte medische complicaties.
Zorgverzekeraars vergoeden alleen de eerste echo (tussen 10 en 12 weken) en de 20-weken-echo. Alleen op medische indicatie krijgen vrouwen bij 30 en 36 weken zwangerschap een extra echo. Daarom hebben vier op de tien vrouwen een pretecho (3D) laten maken. Die moeten ze zelf betalen.
Uit het onderzoek blijkt dat vrouwen ook tussen de 20-weken-echo en de bevalling willen weten of alles goed gaat met het kind. Sommigen kregen medische complicaties die eerder op een echo ontdekt hadden kunnen worden. Een vrouw die bloedverlies had, liet op eigen kosten een extra echo maken. Ze bleek zwanger van een tweeling. Bij één kindje ging het mis.
Echo’s zijn niet schadelijk voor de gezondheid van de baby. Met behulp van geluidsgolven worden de organen en contouren van de baby in de buik zichtbaar gemaakt.
Overlijden
Hoogleraar verloskunde Eva Pajkrt van het Amsterdam UMC pleit al langer voor een uitbreiding van het aantal standaardecho’s naar vijf: bij tien, dertien en twintig weken, en daarna nog twee om te kijken of het kind goed groeit. ,,Als niet op tijd wordt ontdekt dat het kindje te klein is, kan het overlijden in de buik.” Van de 170.000 kinderen die jaarlijks in Nederland worden geboren, overlijden er 300 door een groeiachterstand die niet op tijd is ontdekt. Pajkrt: ,,Dit aantal – dat nog een onderschatting is – kan omlaag als we de vrouwen vaker controleren.”
Het aanbieden van meer echo’s past ook beter bij deze tijd, stelt ze. ,,Vroeger kregen Nederlandse vrouwen acht tot twaalf kinderen, waarvan er vaak een overleed. Dat hoorde bij het leven. In deze tijd willen vrouwen de geruststelling dat hun kindje goed groeit. En dat begrijp ik.”
Vier op de tien vrouwen laat een kostbare pretecho – in 3D – maken. Zorgverzekeraars vergoeden die niet. Ook Sophia Thissen (25) en haar partner, trotse ouders van dochter Luce (10 weken), lieten een pretecho maken. ,,Ik had een goede zwangerschap, maar ik had er moeite mee dat ik er geen controle over had; zeker toen ik haar nog niet goed voelde bewegen in mijn buik. Daarom heb ik bij vijftien weken een pretecho laten maken. Ik wilde zien of alles goed was.’’
Zorgen
Bij dertig weken liet Thissen zich als proefpersoon gebruiken bij een examen van echoscopisten. Zo kon ze haar dochter toch nog even zien en kreeg ze als dank een echofoto in 3D. Ze vindt twee echo’s veel te weinig. ,,Na twintig weken krijg je niks meer. Hoe kun je zonder te kijken weten dat alles goed is? Ik voel wel van alles bewegen in mijn buik, maar er kan voor de geboorte ook nog iets misgaan. Veel ouders maken zich toch zorgen. Dan kan een extra echo hen geruststellen.’’
De beroepsvereniging van verloskundigen KNOV ziet geen reden het aantal standaardecho’s op te schroeven. ,,Bij een normale zwangerschap is dat niet nodig”, aldus een woordvoerder. ,,Wel willen we nadrukkelijk zeggen dat een zwangere altijd aan de bel moet trekken bij de verloskundige als ze denkt dat er iets niet klopt. Vaak kan angst worden weggenomen door een gesprek of het luisteren naar het hartje, maar soms kan er reden zijn een extra echo te laten maken.”
De meeste vrouwen zijn overigens tevreden over de controles bij de verloskundige en gynaecoloog.
Aan het onderzoek namen 16.000 vrouwen deel die probeerden zwanger te worden, zwanger waren of net waren bevallen. De uitkomsten:
* 75 procent wil meer dan twee standaardecho’s
* 77 procent wil verlaging leeftijd voor IVF: 30 procent naar 40 jaar en 47 procent naar 45 jaar
* 48 procent heeft een prenatale test gedaan (meeste NIPT, 36 procent)
* 55 procent is voor het invriezen van eicellen
* 3 procent rookt tijdens zwangerschap en 11 procent drinkt
* 35 procent kreeg pijnbestrijding tijdens bevalling
* 25 procent geeft langer dan een half jaar borstvoeding
* 30 procent is bezorgd of zwanger worden lukt