Protest tegen nieuw pensioen: ‘Als het tegenvalt heb je maar paar weken om uitgavenpatroon aan te passen’

Oud-loods (iemand die schepen in een haven helpt aanmeren, red.) Richard Gorter (84) spant het kort geding aan. Hij krijgt volgend jaar een 8 procent hoger pensioen nu zijn pensioenfonds conform de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) de grote gemeenschappelijk pensioenpot opdeelt in persoonlijke potjes. ,,Een sigaar uit eigen doos’’, moppert hij vanuit zijn woning op West-Terschelling. ,,We zijn wel 25 procent indexatie misgelopen, terwijl ons fonds meer dan uitstekend rendeert. Ik wil de berekeningen zien die worden gemaakt. Ons fonds heeft geen pensioenvereniging, alles is buiten ons om besloten.’’

Ook verschijnen er claimstichtingen die van plan zijn namens gepensioneerden en deelnemers de indexatie te vorderen voordat de overstap wordt gemaakt. Claimstichting Pensioenvoldoen.NL beweert inmiddels 300.000 mensen achter zich te hebben. Ook volgens die stichting moet er uitstel komen, volledige indexatie, én moeten mensen de keuze krijgen of ze pensioenopbouw volgens het oude of het nieuwe systeem willen.

Minimaal een maand van tevoren moeten deelnemers te horen krijgen hoeveel geld er in het persoonlijke potje zit en hoeveel pensioen dat geeft. Professor Europees pensioenrecht Hans van Meerten, die ook de advocaat van Gorter is, zegt dat die termijn veel te kort is. ,,Als het tegenvalt dan heb je maar een paar weken de tijd om je uitgavenpatroon aan te passen.’’

Maar vermoedelijk gaat iedereen er iets op vooruit in het nieuwe pensioenstelsel. De grote buffers die pensioenfondsen aan moesten houden, mogen onder de WTP veel kleiner zijn. Van Meerten vermoedt dat de pensioenfondsen de afgelopen jaren heel karig zijn geweest met het verhogen van de pensioenen om bij de overgang iedereen iets extra’s te kunnen geven om zo de criticasters de munitie te ontnemen.

In de Wet Toekomst Pensioenen is opgenomen dat er geen bezwaar gemaakt kan worden tegen de berekening van de persoonlijke pensioenpot. Of het klopt en of iedereen zijn eerlijke deel krijgt, is niet te controleren. Volgens Van Meerten kan dit niet zomaar volgens Europees recht. ,,Pensioenrechten zijn eigendomsrechten. Nederlandse rechters zijn daar tot nu toe niet gevoelig voor. Ik wil bij het Europese Hof uitkomen omdat die daar waarschijnlijk anders naar gaat kijken. Vergelijkbaar met de woekerpolissen. Dat vonden de rechters hier twintig jaar lang ook allemaal goed, tot het Europese Hof daar een streep door zette en oordeelde dat met de hoge verborgen kosten die niemand begreep deze polissen niet konden. Maar dat kostte wel twintig jaar procederen.”

Er zijn volgens hem meer overeenkomsten. De torenhoge kosten van de transitie bijvoorbeeld, die worden geraamd op wel een jaar pensioenpremie. ,,En je zit vast aan zo’n pensioenfonds. Bij een woekerpolis kon je tenminste nog weg.”

Het kort geding dient 19 december in Rotterdam. Kort daarop zal de uitspraak moeten volgen om nog voor nieuwjaar de overstap tegen te kunnen houden. Gorter wil minimaal drie maanden de tijd krijgen om zich te bezinnen op de hem geboden pensioenpot.

Van Meerten denkt dat de nieuwe wet niet meer terug te draaien is, maar nog wel aan te passen. ,,Er moet een individueel bezwaarrecht komen. Want het is jouw pensioengeld. Het gaat vaak om mensen die veertig jaar lang hebben ingelegd onder bepaalde voorwaarden. Dat verandert nu even compleet van karakter, zonder dat je daar iets over te zeggen hebt.”

De pensioenprofessor voorziet breed protest tegen de nieuwe pensioenwet. ,,Ik ben afgelopen jaren wel duizend keer benaderd door mensen. En de claimstichtingen hebben ook vele duizenden mensen achter zich.’’