‘Meer dan 1100 doden’ in Mekka: minister ontslagen, vergunningen reisbureaus ingetrokken om ‘fraude’

De hadj, die vrijdag begon en woensdag eindigde, ging dit jaar gepaard met zeer hoge temperaturen, tot boven de 51 graden. Volgens persbureau AFP (op basis van een eigen telling) zijn dit jaar meer dan 1100 moslims overleden tijdens de bedevaartstocht.

Ruim de helft van de slachtoffers was naar Saoedi-Arabië gereisd op toeristenvisa en was niet geregistreerd als pelgrims. Zij hadden daardoor geen toegang tot onder meer de verkoelde ruimtes van de Saudische autoriteiten. Die autoriteiten hebben vooralsnog overigens zo’n vijfhonderd doden officieel geregistreerd.

Een Arabische diplomaat zegt tegen AFP dat 658 doden uit Egypte komen. Van hen beschikten er 630 niet over de juiste papieren. De Egyptische autoriteiten hebben zaterdag de intrekking bevolen van de vergunningen van zestien reisbureaus die illegaal pelgrims naar Mekka hadden gebracht.

,,Premier Moustafa Madbouli heeft bevolen dat de vergunningen van deze bedrijven worden ingetrokken, dat hun managers worden doorverwezen naar de openbaar aanklager en dat ze worden beboet ten gunste van de families van de pelgrims die door hen zijn gestorven”, laat het kabinet van de Egyptische premier weten.

^{Verhaal gaat door onder de foto.}

Andere overledenen komen uit onder meer Maleisië, Pakistan, India, Indonesië, Iran, Irak, Jordanië, Senegal en Tunesië. De autoriteiten hebben in de meeste gevallen geen doodsoorzaak genoemd. In het geval van de Egyptenaren is bekend dat de hitte een grote rol speelde.

Tunesië zou 49 slachtoffers betreuren. President Kais Saied van dat land zag zich zaterdag genoodzaakt zijn minister van Religieuze Zaken, Brahim Shaibi, te ontslaan. Volgens het staatspersbureau TAP gaf Shaibi zelf toe ‘nalatig te zijn geweest bij het toezicht op de pelgrims’.

De hadj, een van de vijf verplichte zuilen van het islamitische geloof, trok dit jaar ongeveer 1,8 miljoen pelgrims. Van hen komt het merendeel (zo’n 1,6 miljoen dit jaar) zoals gebruikelijk uit andere landen, waaronder Nederland. Eerder werd bekend dat een Nederlandse vrouw tijdens de hadj onwel is geworden en daarna overleed.

Saudi-Arabië heeft geen cijfers over overleden pelgrims gedeeld en deed dat vorig jaar ook niet. In 2023 zouden zeker 240 personen zijn omgekomen, vooral Indonesiërs. Bij de hadj in 2015 kwamen buitengewoon veel mensen om door gedrang tijdens een ritueel. Er vielen toen ongeveer 2300 doden.

Pelgrims moeten zich via officiële kanalen registreren, maar in de praktijk houdt niet iedereen zich daaraan vanwege de soms hoge kosten die daarbij komen kijken. Bovendien lukt het niet iedereen om de juiste documentatie te verkrijgen. Saudi-Arabië stuurde in aanloop naar de hadj meer dan 325.000 ongeregistreerde pelgrims Mekka uit. Bijna de helft kwam uit het buitenland.

^{Verhaal gaat door onder de foto.}

Een hoge Saoedische functionaris verdedigde vrijdag de wijze waarop het koninkrijk omging met de jaarlijkse bedevaart. ,,De staat heeft niet gefaald”, verzekerde de functionaris persbureau AFP. ,,Er waren mensen die de risico’s niet goed inschatten. Dit gebeurde tegen een achtergrond van moeilijke weersomstandigheden en zeer strenge temperaturen”, voegde hij eraan toe, verwijzend naar niet-geregistreerde pelgrims.