Partijleiders van de extreemrechtse Alternative für Deutschland vergaderden in het diepste geheim met neonazi’s over het uitzetten van miljoenen migranten en vluchtelingen. Vijf vragen over de kwestie die Duitsland al een etmaal in zijn greep houdt.
Wat is er aan de hand?
Woensdag berichtte Correctiv, een platform voor onderzoeksjournalistiek, over een geheime vergadering tussen rechtsextremisten, veroordeelde neonazi’s en leiders van de AfD, de rechts-radicale partij is met 83 van de 736 zetels vertegenwoordigd in de Bondsdag. Eind november ontmoetten zij elkaar in een bekende villa in Potsdam, de locatie waar de populaire serie Babylon Berlin is opgenomen. Daar besprak de groep een ‘masterplan’ om twee miljoen mensen met een niet-Duitse achtergrond uit te zetten naar een ‘modelstaat’ in Noord-Afrika. Zelfs vrijwilligers die vluchtelingen helpen, zouden gedeporteerd moeten worden naar Afrika.
Een prominent, maar onguur gezelschap. Roland Hartwig, een gepensioneerde jurist en de rechterhand van AfD-partijleider Alice Weidel, Gerrit Huy, een 70-jarig vrouwelijk Bondsdaglid van de AfD, en twee lokale partijvoorzitters uit Potsdam en Saksen-Anhalt. Aan tafel zaten eveneens neonazi Mario Müller (35), die voor de AfD-fractie in de Bondsdag werkt, een veroordeelde rechtsextremist uit Oostenrijk en een lid van de jongerentak van de AfD.
Ook aanwezig: een achterneef van de minister-president van Pruisen, Otto von Bismarck, een Duitse neurochirurg en twee horecaondernemers. Volgens dagblad Welt waren er eveneens Duitse christendemocraten aanwezig, verbonden aan de partij van oud-kanselier Angela Merkel. Tot slot behoorden aanhangers van de Waardenunie tot het gezelschap. Dat is een ultraconservatieve beweging, opgericht door het verketterde CDU-lid Hans Georg Maassen. Maassen leidde tot eind 2018 de Duitse geheime dienst.
Deze thema’s die herinneringen oproepen aan de donkerste geschiedenis van Duitsland zijn diep alarmerend
Hoe is hier in Duitsland op gereageerd?
De Bondsregering spreekt vol afschuw. ,,De AfD is de parlementaire spreekbuis van dit rechtsextremistische netwerk in Duitsland. Het moet door alle democratische partijen bestreden worden”, reageerde SPD-partijleider Saskia Esken. ,,De AfD laat zijn ware gezicht zien’’, klonk het uit de FDP-fractie. Oppositiepartijen CDU en Die Linke reageerden bezorgd. Daarnaast lieten brancheverenigingen uit het Duitse bedrijfsleven zich horen. ,,Deze thema’s die herinneringen oproepen aan de donkerste geschiedenis van Duitsland zijn diep alarmerend’’, aldus de voorzitter van een MKB-vereniging tegen Handelsblatt. De populaire hamburgerketen Hans im Glück heeft inmiddels afscheid genomen van een van de medeoprichters, die bij de bijeenkomst aanwezig was.’’
Waarom is dit zo’n rel?
De geheime bijeenkomst vond plaats op een steenworp afstand van het Haus der Wannsee-Konferenz, de villa waar de Duitse nationaalsocialisten in 1942 spraken over de vernietiging van het Joodse volk in Europa. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden uiteindelijk zes miljoen Joden vermoord. Nu gaat het over hele bevolkingsgroepen: vluchtelingen, buitenlanders en Duitsers met een migratieachtergrond. Het uitgelekte deportatieplan rijt tal van oude littekens in Duitsland open. ,,Wie zich tegen onze democratische rechtsstaat keert, is een geval voor onze geheime dienst en justitie. Het feit dat we van de geschiedenis leren, komt niet alleen neer op toekijken. We moeten ons in onze democratie gezamenlijk inspannen”, schrijft SPD-bondskanselier Olaf Scholz op X.
Wordt er al niet langer gesproken over een hardere aanpak van de AfD?
Er gingen al stemmen op voor een verbod op de partij. In drie deelgebieden in Duitsland staat de AfD al onder toezicht van de Duitse veiligheidsdienst. Dat houdt in dat extreemrechtse figuren binnen de partij nauwlettend in de gaten gehouden worden. Door de neonazibijeekomst in Potsdam klinkt de roep om een verbod nog luider. ,,We moeten de Duitse bevolking volledig bewustmaken van het soort ideeën dat onze gemeenschap vernietigt en van het feit dat het gemeengoed is in de hoogste kringen van de AfD’’, aldus CDU’er Roderich Kiesewetter.
Voorstanders van een verbod zitten in een race tegen de klok. Dit jaar vinden er verkiezingen plaats in Brandenburg, Thüringen en Saksen – in deze Oost-Duitse deelstaten staat de AfD bovenaan in de peilingen. Ondertussen wijkt de AfD niet af van haar omstreden migratiepolitiek, meldt een woordvoerder van partijleider Weidel op X.